John de Vos

Vrijdag 14 februari 2014 in Forumbibliotheek Universiteit Wageningen door dr. John de Vos.

Dames en Heren,
Ik sta hier als een paleontoloog. U zult zich afvragen wat heeft dat nu met het werk van Elsbeth te maken. Veel kan ik U vertellen. Elsbeth is gefascineerd door Geologie, Paleontologie en Archeologie. Dat wil ik aantonen door een aantal van haar werken de revue te laten passeren. Als U het boek heeft bekeken, zullen die werken U bekend voorkomen.

Als ik mijn vinger opsteek, is dat een werk van Elsbeth.

Eén van de werken van Elsbeth heet Vleugel. Dit zou je als een onderdeel kunnen zien van de Foeniks. Waarvan hier een aantal werken staan. De Grieken dachten dat de feniks in staat was steeds weer opnieuw uit zijn eigen as herboren te worden. Hij zal dan bovenin een boom van kruiden een nest maken en daarin verbranden. Door de geur van de kruiden zal hij opnieuw geboren worden. Dat gebeurde eens in de 500 jaar. In de Chinese cultuur staat het dier voor het vrouwelijke geslacht op de wereld. Elsbeth zelf natuurlijk.

Soms wordt hij wel gezien als de vogel Roc. De vogel Roc is een mythische vogel van enorme afmetingen. Hij komt voor in de avonturen van Sinbad de Zeeman, een serie verhalen uit het 9e Eeuwse Perzië en Arabië en wordt ook vermeld door Marco Polo. De verhalen over de vogel Roc zijn waarschijnlijk gebaseerd op een vogelsoort die wel heeft bestaan. Op Madagaskar kwamen namelijk enorme, inmiddels uitgestorven struisvogelachtige vogels voor, de Aepyornis maximus. De Perzen en Arabieren, die handelden langs de hele kust van Afrika tot aan Zuid-Afrika, hebben deze vogel, die waarschijnlijk rond 1650-1700 uitgestorven is, mogelijk gezien. De vliegende Roc was zo groot, dat de zon door zijn vleugels verduisterd werd. De vogel Roc voedde zijn jongen met olifanten. Door de vogel Roc komen we op het Werkeiland Malta terecht. Hier op dit eiland vind je reuzen zwanen en dwergolifanten, misschien wel een lekker hapje voor de vogel Roc.

Een andere rare vogel is de griffioen, ook grijpvogel of Vogel Grijp genoemd. Het is een hybridisch fabeldier dat de heerschappij over twee rijken symboliseert: over de aarde (zijn leeuwenlichaam) en over de lucht (de kop en de vleugels van een adelaar). Het is een hybride schepsel zoals ook de centaur, de draak en de hippogrief. Behalve de genoemde kenmerken heeft hij ook de oren van een paard en een hanenkam die lijkt gemaakt te zijn van vissenschubben. Het is wel verondersteld, het eerst door paleontoloog Jack Horner, dat de mythe van de griffioen, die in de woestijnen van Azië goudzoekers verslindt, afkomstig is van mensen die aldaar fossielen van protoceratops hadden aangetroffen, een dinosauriër die ook een vogelachtige kop met snavel bezit. Zij bewaakten het Goud in Platina of Van Goud naar Platina. Die dino’s lagen in Mongolië langs de zijde route. Marco Polo had On the Silkroad bewandeld.
We zouden hier ook Icarus bij kunnen voegen. Als zijn vleugels beschenen werden door de Zon-Bloemen van Elsbeth, dan smolten ze en stortte hij ter aarde.
Misschien hebben al die vogelachtige dieren wel met elkaar te maken, het is allemaal Mythos Berlin want: Als je het spoor terug volgt, blijkt alles met elkaar te maken te hebben.

Het werk Evolution slaat natuurlijk op de evolutie. En dan komen we via het Apenhuis uit bij Lucy, het meest complete skelet van één van onze voorouders . We kunnen dit fossiel wel zien als een Gidsfossiel. Zelfs het Bladfossiel lijkt al een beetje op het skelet van Lucy. De Jacobsschelp, de Spiralen die op ammonieten lijken, het is allemaal paleontologie. Alles is glas/kristal helder.

Maar er is natuurlijk ook Geologie, zoals Erts in Golfsteen, erosie. Laten we eindigen bij de Wensput, en de wens uitspreken, dat Elsbeth uit haar as herrijst en het een succesvolle tentoonstelling wordt. Dit gezegd hebbende, wil ik hierbij de tentoonstelling openen.

Dank U.